Tekir 2.0 Linux Kurulum Kılavuzu

 

Bu belge artık geçerliliğini yitirmiştir. Yalnızca arşiv amaçlı sunulmaktadır.

Özgür Yazılım A.Ş.
www.tekir.com.tr
www.ozguryazilim.com.tr

TKB-1.0

Içindekiler

Bölüm 1. Sunuş

Bölüm 2. Ön Gereksinimler

1. JDK ( Java Development Kit )

2. MySQL Kurulumu

2. JBoss AS 4.2.3.GA Kurulumu

Bölüm 3. Tekir Kurulumu

 1. Tekir 2.0 Kurulum Paketi

 2. Veri Tabanı Oluşturma

 3. Veri Tabanı Bağlantı Bilgilerini Düzenleme

 4.E-Posta Sunucu Ayarları

 5. Tekir Ayarları

 6. Tekir’in JBoss’a yüklenmesi

Bölüm 4. Tekir’in Çalışması

 1. JBoss AS’nin Çalıştırılması

1.1. JBoss Pardus Servisi

1.2. JBoss Ubuntu Servisi

Bölüm 5. Uygulamanın Sistemden Kaldırılması

Ek A. Gerçek Çalışma Ortamında Java Uygulama Sunucuları

Ek B. Geri Bildirim

Ek C. Markalar

 

Bölüm 1. Sunuş    

Tekir Ticari Otomasyon uygulaması Özgür Yazılım A.Ş. tarafından geliştirilen açık kaynak kodlu özgür bir yazılımdır. LGPL ile dağıtılmaktadır.

Sunucu ortamı olarak Java EE 5 standartlarına uyularak geliştirilmiş olup Java EE 5 uyumlu uygulama sunucular ve bu sunucuların üzerinde koştuğu farklı işletim sistemlerinde çalışabilmektedir. İstemci tarafında ise web standartlarına uyularak geliştirme yapıldığından tarayıcı bağımsız olarak çalışabilmektedir.

Tekir, farklı işletim sistemleri, uygulama sunucuları, veri tabanları ve tarayıcılar ile çalışabilmesine rağmen Özgür Yazılım A.Ş. olarak özgür yazılım ürünleri tercih etmekte ve kullanıcılarımıza önermekteyiz.

Bölüm 2. Ön Gereksinimler 

Tekir 2.0’ın çalışabilmesi için Java JDK, uygulama sunucusu, veri tabanı gibi bazı ön gereksinimler bulunmaktadır. Bu doküman kapsamında bu ihtiyaç duyulan ortamların kurulumu hakkında detaya girilmeden bahsedilecektir. Bu gereksinim duyulan yazılımların daha detaylı kurulumları için kendi kurulum dökümanlarına bakmanızı tavsiye ederiz.

Bu kurulum dokümanında bir alt küme olarak tamamı özgür yazılım ürünü olan aşağıdaki ürünler kullanılacaktır.

  • Java JDK : Sun-JDK (Sun/Oracle)
  • Veri tabanı : MySQL (Oracle)
  • Uygulama Sunucu : JBoss AS 4.2.3.GA (RedHat)

Not: Bu doküman içinde bahsi geçen ürünlerin sisteminize varsayılan halleri ile kurulumundan bahsedilecektir. En performanslı ve güvenilir şekilde çalışmaları için kendi dokümanlarını mutlaka incelemenizi tavsiye ederiz.

1. JDK ( Java Development Kit )   

Tekir Java teknolojileri ile geliştirilmiş bir uygulamadır. Bu nedenle sisteminizde java 5 ya da üzerinin yüklü olması gerekmektedir. Java iki farklı paket olarak dağıtılmaktadır. Normal şartlarda JRE( Java Run Time ) paketinin sisteminizde yüklü olması muhtemeldir. Tekir’in çalışabilmesi için ise JDK(Java development Kit) gerekmektedir. Java JDK’yı kullandığınız dağıtımın paket yöneticisi ile kurabilirsiniz. Bu adımda ise komut satırından kurulum anlatılmaya çalışılmıştır.

Adımlar
  1. Komut satırını açın

    Daha önce kullanmadıysanız Alt+F2 tuşları ile gelecek olan uygulama çalıştırma ekranından konsole ya da terminal yazarak başlatabilirsiniz.

  2. JDK kurulumunu yapın

    Farklı dağıtımlar farklı paket yöneticileri kullanmaktadır. Aşağıda çok kullanılan dağıtımlara göre örnekler verilmiştir.

    1. Pardus 
      pisi it sun-jdk
    2. Ubuntu 
      apt-get install sun-jdk
    3. Fedora 
      yum install sun-jdk
  3. Kurulumu doğrulayın 
    java -version

    komutu ile çıktı olarak java sürüm bilgilerini alabilmeniz gerekir. Yaptınız kurulum Java 5 ya da üzeri olduğunu denetleyin.

2. MySQL Kurulumu   

Tekir’in çalışabilmesi için veri tabanına ihtiyaç duymaktadır. Çoğu Linux dağıtımında MySQL kurulu bulunmaktadır. Eğer kurulu değilse dağıtımınızın paket yöneticisi ile kurabilirsiniz. Aşağıda komut satırından kurulum anlatılmıştır.

Adımlar

  1. Komut satırını açın
    Daha önce kullanmadıysanız Alt+F2 tuşları ile gelecek olan uygulama çalıştırma ekranından konsole ya da terminal yazarak başlatabilirsiniz.
  2. MySQL sunucu kurulumu yapın
    1. Pardus 
      pisi it mysql-server
    2. Ubuntu 
      apt-get install mysql-server
    3. Fedora 
      yum install mysql-server
  3. MySQL Sunucusunu başlatın
    1. Pardus 
      service mysql-server start
    2. Ubuntu ve Fedora 
      service mysqld start

3. JBoss AS 4.2.3.GA Kurulumu 

Tekir 2.0 JBoss 4.2.3 sürümü ile test edilmiştir. Dağıtımınızın sağladığı JBoss paketlerini kullanabilirsiniz fakat dağıtım ile gelen JBoss sürümünüzün 4.2.3 olduğundan emin olunuz. Tekir’in en son sürüm olan JBoss AS 6 ile çalışma testleri devam etmektedir.

Adımlar

  1. JBoss AS 4.2.3.GA sürümünü indirin

    JBoss AS paketini http://sourceforge.net/projects/jboss/files/JBoss/JBoss-4.2.3.GA/ adresinden indirin.

  2. İndirdiğiniz paketi istediğiniz bir yerde açın

    JBoss paketi sadece zip arşivi olarak bulunmaktadır. İstediğiniz bir klasör içerisine açınız. İstediğiniz her hangi bir unzip aracını kullanacağınız gibi java jar komutunu da kullanabilirsiniz.

    jar -xvf jboss-4.2.3.GA.zip
  3. Açtığınız dosyaları /opt altına kopyalayın 
    cp -r jboss-4.2.3.GA /opt/

İlgili bilgiler

‣ Daha detaylı kurulum bilgisi için lütfen JBoss Kurulum dokümanlarına bakınız

Bölüm 3. Tekir Kurulumu   

Tekir 2.0 kurulumu için Java JDK, Uygulama sunucusu ve ver tabanı kurulumu yapılmış olmalıdır.

1. Tekir 2.0 Kurulum Paketi   

Tekir 2.0 kurulum paketi bir zip arşividir. Bu arşivi indirdikten sonra istediğiniz bir yerde açabilirsiniz. Ardından sisteminiz ile ilgili basit bazı ayarlamaları yaparak kurulumunuz tamamlanacaktır.

Arşiv İçeriği
Tekir 2.0 Kurulum Paketi şu dosyaları içermektedir.
|-- 2.0.0.0_release_notes.txt
|-- jboss_service_pardus
|   `-- service.py
|-- jboss_service_ubuntu
|   `-- jboss_service.sh
|-- lib
|   `-- mysql.jar
|-- resources
|-- tekir
|   |-- sablonlar
|   |-- tekir-ds.xml
|   |-- tekir-mail-service.xml
|   |-- tekir.properties
|    `-- tekir.sql
|-- linux-kurulum.html
`-- linux-kurulum.pdf
Dosya Adı Açıklama
tekir.ear Tekir uygulama paketi
tekir-ds.xml Veri tabanı bağlantı bilgileri dosyası
tekir-mail-service.xml e-posta sunucusu bilgileri dosyası
tekir.properties Ayar bilgileri dosyası
sablonlar Basılı evraklar için şablon dosyaları

2. Veri Tabanı Oluşturma   

Tekir’in çalışması için önceden veri tabanının oluşturulması, tablo ve varsayılan verilerin yüklenmesi gerekmektedir. Tekir varsayılan veri tabanı olarak MySQL üzerinde tekir isimli bir veri tabanı oluşturacaktır.

Başlamadan önce

MySQL suncusu kurulu ve çalışır durumda olmalıdır.

Adımlar
  1. Veri tabanını oluşturun

    Tekir varsayılan olarak tekir isimli veri tabanını kullanmaktadır. Bu ismi değiştirebilirsiniz fakat böyle bir değişiklik yapıldığında ayar dosyalarında gerekli güncellemelerin yapıldığından emin olunuz.

    $mysql -u root -p

    Komutu ile mysql konsolunu açın.

    mysql> create database tekir collate utf8_turkish_ci;

    Komutu ile veri tabanını oluşturun

    mysql>exit;

    Komutu ile mysql konsolundan çıkabilirsiniz.

  2. Tabloları ve varsayılan verileri oluşturunOluşturulacak tablolar ve içerikleri tekir kurulum paketi içerisinde tekir.sql dosyası içerisinde bulunmaktadır.

Not: Eğer veri tabanı oluştururken tekir‘den farklı bir isim kullandıysanız -p‘den sonra o ismi giriniz.

mysql -u root -p tekir < tekir.sql

3. Veri Tabanı Bağlantı Bilgilerini Düzenleme   

Veri tabanı bağlatısı için gereken bilgiler tekir-ds.xml içinde bulunmaktadır. Veri tabanını oluşturduktan sonra buradaki bilgilerin düzenlenmesi gerekmektedir.

Dosya içeriği şu şekildedir :

<datasources>
   <local-tx-datasource>
      <jndi-name>tekirDatasource</jndi-name>
      <connection-url>jdbc:mysql://localhost:3306/tekir?characterEncoding=UTF-8</connection-url>
      <driver-class>com.mysql.jdbc.Driver</driver-class>
      <user-name>root</user-name>
      <password></password>
      
      <exception-sorter-class-name>
         org.jboss.resource.adapter.jdbc.vendor.MySQLExceptionSorter
      </exception-sorter-class-name>
      <metadata>
         <type-mapping>mySQL</type-mapping>
      </metadata>
   </local-tx-datasource>
</datasources>

Adımlar

  • Bağlantı BilgisiConnection-url kısmında Tekir’in veri tabanına bağlanması için gereken bilgiler bulunur. Veri tabanı adını değiştirdiyseniz burada gerekli güncellmeyi yapmalısınız.

     Not: En sonda bulunan ?characterEncoding=UTF-8 bilgisini değiştirmeyiniz. Aksi halde MySQL veri tabanı Türkçe karakter desteğinde sorun yaşanacaktır.

  • Kullanıcı Bilgisi

    Eğer veri tabanında root dışında bir kullanıcı oluşturduysanız ya da root kullanıcısının bir paralosı varsa, bağlantı için bu bilgileri user-name ve password alanlarında düzelmeniz gerekmektedir.

  Not: Farklı bir kullanıcı tanımlamanız ve root kullanıcısına bir parola vermeniz tavsiye edilir.

‣ Kullanıcı tanımlama için detaylı bilgi için MySQL dokümanlarına bakabilirsiniz

4. E-Posta Sunucu Ayarları   

Tekir’in e-posta gönderileri için e-posta sunucu ayarlarının düzenlenmesi gerekmektedir. Bu bilgiler tekir-mail-service.xml dosyasında bulunmaktadır.

 <mbean code="org.jboss.mail.MailService"
         name="jboss:service=TekirMail">
    <attribute name="JNDIName">java:/TekirMail</attribute>
    <attribute name="User">nobody</attribute>
    <attribute name="Password">password</attribute>
    <attribute name="Configuration">
      <!-- A test configuration -->
      <configuration>
        <!-- Change to your mail server prototocol -->
        <property name="mail.store.protocol" value="pop3"/>
        <property name="mail.transport.protocol" value="smtp"/>

        <!-- Change to the user who will receive mail  -->
        <property name="mail.user" value="sunucu@alanadi.com.tr"/>

        <!-- Change to the mail server  -->
        <property name="mail.pop3.host" value="mail.alanadi.com.tr"/>

        <!-- Change to the SMTP gateway server -->
        <property name="mail.smtp.host" value="mail.alanadi.com.tr"/>
        
        <!-- The mail server port -->
        <property name="mail.smtp.port" value="25"/>
        
        <!-- Change to the address mail will be from  -->
        <property name="mail.from" value="sunucu@alanadi.com.tr"/>

        <!-- Enable debugging output from the javamail classes -->
        <property name="mail.debug" value="false"/>
      </configuration>
    </attribute>
    <depends>jboss:service=Naming</depends>
  </mbean>

Tekir 2.0 gelen e-posta denetimi yapmamaktadır. Dolayısı ile düzenlenmesi gereken bilgiler e-posta gönderimine ait bilgilerdir.

Alan Açıklama
User e-posta sunucusuna bağlanmak için gereken kullanıcı adı
Password e-posta sunucusuna bağlanmak için gereken parola
mail.smtp.host bağlanılacak e-posta sunucusu
mail.smtp.port bağlanılacak e-posta sunucu portu

5. Tekir Ayarları   

Tekir 2.0 ayarları tekir.properties dosyası içerisinde bulunur. Bu ayarlar sayesinde firma logonuzun kullanımı, baskı şablonlarının yolu gibi uygulamayı kendiniz için özelleştirebilirsiniz.

Marka Ayarları
# uygulama basliginda kullanilacak logo png 64x64pix
branding.logo.file=/var/tekir/sablonlar/logo.png

# uygulama basligi
branding.title=Tekir Otomasyon 2.0

# rapor sablonlarinda kullanilacak logo gif 128x64pix
report.logo.file=/var/tekir/sablonlar/logo2.gif

# rapor ciktilarinda kullanilacak on ek
report.prefix=Tekir
Özellik Açıklama
branding.logo.file Tekir içerisinde sol üst köşede çıkacak olan logo imaj dosyasının yolu. Bu imaj 64×64 pixel bir png, jpg ya da gif olabilir.
branding.title Tekir içerisinde üst kısımda çıkacak olan uygulama ismi. Bu metni istediğiniz gibi düzenleye bilirsiniz.
report.logo.file Raporlar içerisinde kullanılacak olan logo imaj dosyasının yolu. Bu imaj 128×64 pixel bir gif olabilir.
report.prefix Rapor çıktılarında kullanılacak ön ek. Bu metni istediğiniz gibi değiştirebilirisiniz.

Dosya Yolları
 # ft,irs,mutabakat vb. rapor sablonlarinin sistemde bulunacagi yol
folder.templates=/var/tekir/sablonlar
#yuklencek dosyalarin yolu
file.folder=/var/tekir/dosyalar
Özellik Açıklama
folder.templates Fatura, irsaliye gibi matbuu form tasarımlarının bulunduğu klasör. Bu klasör içerisindeki dosyaları kurum ihtiyaçlarınız doğrultusunda güncelleyerek, istenilen form tasarımları yapılabilir.
file.folder Tekir içerisinde bulunan basit doküman yönetimi içinden yüklenen dosyaların saklanacağı klasör.

Not Bu klasör uygulama tarafından erişilip yazma hakları olan bir klasör olmalıdır.
Not Bu klasörün içeriginin yedek alma sistemine dahil edilmesi gerekir.

6. Tekir’in JBoss’a yüklenmesi    

Tekir 2.0’ın JBoss’a yüklenme işlemi bir dizi dosyanın JBoss üzerindeki gerekli yerlere kopyalanmasından ibarettir. Aşağıdaki yönergelerde JBoss klasörü {JBOSS_HOME} olarak gösterilecektir. Bu bilgiyi JBoss’un sisteminizde kurulu olduğu yolla değiştirmelisiniz.

Adımlar

Tekir EAR dosyasını kopyalayın

$cp tekir.ear {JBOSS_HOME}/server/default/deploy

Veri tabanı bağlantı bilgisini kopyalayın

$cp tekir-ds.xml {JBOSS_HOME}/server/default/deploy

E-posta bağlantı bilgisini kopyalayın

$cp tekir-mail-service.xml {JBOSS_HOME}/server/default/deploy

Tekir ayar dosyasını kopyalayın

$cp tekir.properties {JBOSS_HOME}/server/default/conf

MySQL JDBC sürücünü kopyalayın

$cp mysql.jar {JBOSS_HOME}/server/default/lib

Baskı şablonları ve yüklenecek olan dosyaların için klasörleri hazırlayın

tekir.properties dosyası içerisinde belirttiğiniz şablon ve saklanacak dosyalar için sistemde mevcut klasörler yoksa bunları hazırlamalısınız. Bu klasörler için varsayılan yollar olarak /var/tekir seçilmiştir.
$mkdir /var/tekir
$mkdir /var/tekir/files

Baskı şablonları ve logo imajlarını kopyalayın

tekir.properties dosyasında şablon ve imaj yolu olarak belirttiğiniz klasör içerisine baskı şablonları ve logo imajlarını kopyalayın. Varsayılan yol /var/tekir klasörüdür.

 

$cp -r printTemplates /var/tekir
$cp logo.png /var/tekir
$cp logo.gid /var/tekir
Sonuçlar

Yukarıdaki işlemlerin sonucunda Tekir uygulama sunucusuna kurulmuş durumdadır. Denemek için uygulama sunucusunu çalıştırıp, dilediğiniz tarayıcıdan http://localhost:8080/tekir adresine giriniz.

İlgili bilgiler

‣ Bölüm 4, Kısım 1. JBoss AS’nin Çalıştırılması

Bölüm 4. Tekir’in Çalışması   

Tekir bir web uygulaması olarak tasarlandığından bir sunucu ortamında çalışıyor olması beklenmektedir. Kurulumların ardından üzerine yüklenmiş olduğu uygulama sunucusu ve veri tabanı sunucusunun işletim sistemi seviyesinde bir servis olarak çalıştırılması gerekmektedir.

1. JBoss AS’nin Çalıştırılması 

JBoss AS’nin çalıştırılması için kurulum klasörü altında run.sh‘ın çalıştırılması yeterlidir.

${JBOSS_HOME}/bin/run.sh
Fakat bu şekilde çalıştırıldığında çağrının yapıldığı konsol kapatıldığında JBoss’da otomatik olarak kapanacaktır. JBoss’un bir servis olarak çalıştırılması gerekmektedir. Bir servis çalıştırma işlemi ise dağıtımlara göre farklılık göstermektedir.

1.1. JBoss Pardus Servisi   

JBoss’un Pardus altında bir servis olarak çalıştırılması için aşağıdaki işlemlerin yapılması gerekmektedir.

Adımlar
  1. Kurulum paketinde jboss_service_pardus dizini altından service.py‘i {JBOSS_HOME}/bin altına kopyalayın 
    $cp service.py {JBOSS_HOME}/bin
  2. service.py dosyasında yer alan JBOSS_HOME değişkenini sisteminize uygun biçimde değiştirin.
  3. Servisi Pardus servis yönetimine kaydedin 
    $hav register jboss4 System.Service {JBOSS_HOME}/bin/service.py
  4. Servisi başlatın 
    $service jboss4 on

    Bu işlemin sonucu olarak jboss makine açıldığında otomatik olarak başlayacaktır.

1.2. JBoss Ubuntu Servisi    

JBoss’un Ubuntu üzerinde servis olarak çalıştırılması için aşağıdaki işlemlerin yapılması gerekmektedir.

Adımlar
  1. Yönetici(root) haklarını elde etmek için, 
    sudo su
  2. jboss_service_ubuntu dizini altındaki jboss_service.sh dosyasında yer alan JBOSS_HOME değişkenini sisteminize uygun biçimde değiştirin.
  3. Kurulum paketinde jboss_service_ubuntu dizini altından jboss_service.sh‘yi /etc/init.d/ altına kopyalayın 
    cp jboss_service.sh /etc/init.d
  4. jboss_service.sh dosyasının erişim haklarını 755 olacak şekilde değiştirin. 
    chmod -c 755 /etc/init.d/jboss_service.sh
  5. Jboss servisinin başlangıçta çalışması için, 
    update-rc.d jboss_init.sh defaults
  6. Jboss servisi bilgisayarınızı tekrar başlattığınızda otomatik olarak başlatılacaktır. Eğer servisi elle başlatmak isterseniz, 
    /etc/init.d/jboss_init start

Bölüm 5. Uygulamanın Sistemden Kaldırılması   

Tekir’in sistemden kaldırılması için JBoss altına kopyalanmış olan tekir.ear dosyasının silinmesi yeterli olacaktır. Aynı şekilde JBoss’un sistemden kaldırılması da isteniyorsa JBoss’un işletim sistemine tanıtımı yapılan servis bilgilerinin kaldırılmasının ardından kurulum yapılan klasörün silinmesi yeterli olacaktır.

Eğer sadece uygulamanın çalışmaması isteniyorsa JBoss uygulama sunucusunun sistemde otomatik başlatılmasının kapatılması yeterlidir.

Ek A. Gerçek Çalışma Ortamında Java Uygulama Sunucuları   

Java uygulama sunucularının ey iyi performansı sağlaması için sisteminize göre ölçeklendirilmeleri ve ayarlanmaları gerekebilir. Bu ayarlar, kullanıcı sayısı, aynı anda oluşan yoğunluklar, donanım özelliklerine göre değişiklik göstermektedir.

Java uygulama sunucuları, kurum içi politikalara göre değişmekle birlikte genelde doğrudan erişime açılmazlar. Bir web sunucusunun arkasında revers proxy desteği ile çalıştırılırlar. Örneğin Apache Web sunucu ile mod_jk ya da mod_proxy modüllerinin sisteme yüklenmesi ve JBoss AS ile ilişkilendirilmesi gerekmektedir.

İnternete açılacak olan sunucuların ise güvenlik katmanı yapılandırması tavsiye edilir.

Bu tür bir kurulumlar için Özgür Yazılım A.Ş. profesyonel destek sağlanmaktadır.

Ek B. Geri Bildirim   

Bu kurulum kılavuzu GFDL ( Özgür Doküman Lisansı ) ile yayınlanmaktadır. Gelişimine katkıda bulunabilirsiniz.

Kurulum Kılavuzu’nun daha kapsamlı ve anlaşılır olması için önerilerinizi, olası kurulum ve uygulama hatalarının bildirilmesini, https://www.tekir.com.tr/hata/ adresinden yapabilirisiniz.

Ek C. Markalar 

Markalar hak sahiplerine aittir.

  • Java, Oracle Corp.’ın ABD ve/veya diğer ülkelerdeki tescilli ticari markasıdır.
  • JBoss, Redhat Inc.’in ABD ve/veya diğer ülkelerdeki tescilli ticari markasıdır.
  • MySQL, Oracle Corp.’ın ABD ve/veya diğer ülkelerdeki tescilli ticari markasıdır.
  • Pardus markası ve logotipi TÜBİTAK’ın tescilli ticari markasıdır.
  • Ubuntu, Canonical Ltd.’in tescilli ticari markasıdır.
  • Fedora, Redhat Inc.’in ABD ve/veya diğer ülkelerdeki tescilli ticari markasıdır.
  • Windows, Microsoft Corp.’ın ABD ve/veya diğer ülkelerdeki tescilli ticari markasıdır.
  • Tekir, Özgür Yazılım A.Ş.’nin tescilli ticari markasıdır.

Son Yorumlar